Το μηνιγγίωμα είναι ο πιο συχνός τύπος πρωτοπαθούς όγκου εγκεφάλου και αποτελεί το 30% περίπου όλων των  όγκων εγκεφάλου. Τα μηνιγγιώματα προέρχονται από τις μήνιγγες που αποτελούν τα 3  εξωτερικά περιβλήματα μεταξύ του κρανίου και του εγκεφάλου που καλύπτουν και προστατεύουν τον εγκέφαλο κάτω από το κρανίο. Τα μηνιγγιώματα αναπτύσσονται από το μεσαίο περίβλημα που ονομάζεται αραχνοειδής.  Όταν μεγαλώνουν σε μέγεθος πιέζουν τον εγκέφαλο ή τον νωτιαίο μυελό.

Περίπου 85% των μηνιγγιωμάτων είναι καλοήθη. Συνήθως μπορούν να αφαιρεθούν πλήρως με το χειρουργείο. Μερικά  μηνιγγιώματα μπορεί να μη χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση και συχνά παραμένουν αδιάγνωστα για πολλά χρόνια.

.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου.

Δεν υπάρχει προφανής αιτία για ένα μηνιγγίωμα. Ωστόσο , αυτός ο τύπος όγκου είναι περίπου 3 φορές πιο συχνός στις γυναίκες. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι :

• Η ακτινοβολία  για τη θεραπεία λοίμωξης του τριχωτού της κεφαλής ή όγκων κεφαλής , τραχήλου, εγκεφάλου
• Η νευρινωμάτωση τύπου 2  μια σπάνια κληρονομική νόσος του νευρικού συστήματος.

Συμπτώματα :

Ένα μηνιγγίωμα μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα πιέζοντας τον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό. Ωστόσο πολλά ανευρίσκονται τυχαία μετά από μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου που διενεργείται για συμπτώματα που δεν σχετίζονται με αυτά. Τα συμπτώματα που οφείλονται σε ένα μηνιγγίωμα συνήθως είναι ήπια στην αρχή, εξελίσσονται αργά με την πάροδο του χρόνου και σχετίζονται με την περιοχή του εγκεφάλου ή του  νωτιαίου μυελού στην οποία ασκούν πίεση.

Τα συνήθη συμπτώματα είναι :

• Πονοκέφαλοι
• Επιληπτικές κρίσεις
• Διαταραχές όρασης
• Αδυναμία σε κάποιο άκρο
• Αιμωδίες.
• Αστάθεια βάδισης
• Διαταραχές μνήμης
• Διαταραχές ακοής
• Διαταραχές όσφρησης

Συνήθεις εντοπίσεις ( τύποι  ) των μηνιγγιωμάτων

Τα μηνιγγιώματα συνήθως περιγράφονται σε σχέση με τη θέση τους στον εγκεφάλο. Οι πιο συχνοί τύποι είναι:

Μηνιγγιώματα Βάσης Κρανίου

Μερικά μηνιγγιώματα σχηματίζονται πάνω στα οστά από τα οποία αποτελείται η βάση του κρανίου. Αυτά τα μηνιγγιώματα ονομάζονται μηνιγγιώματα βάσης κρανίου και η χειρουργική τους αφαίρεση είναι πολύ πιο δύσκολη σε σύγκριση με τα μηνιγγιώματα κυρτότητας

Υποτροπή μηνιγγιώματος

Οποιοδήποτε μηνιγγίωμα μπορεί να υποτροπιάσει. Όταν υποτροπιάσει μπορεί να είναι ίδιου ιστολογικού βαθμού με τον προηγούμενο όγκο ή μπορεί να έχει εξελιχθεί σε πιο επιθετικό ή κακοήθη βαθμό.

Ιστολογικοί Βαθμοί Μηνιγγιώματος

Πόσο σοβαρό είναι ένα μηνιγγίωμα εξαρτάται από την εντόπισή του και τον ιστολογικό του βαθμό.

Πώς ταξινομούνται τα μηνιγγιώματα;

Ό βαθμός ( Ι έως ΙΙΙ) καθορίζεται από τα μικροσκοπικά χαρακτηριστικά των κυττάρων του μηνιγγιώματος . Ό Βαθμός Ι είναι ο πιο κοινός και καλοήθης, ενώ ο Βαθμός ΙΙΙ είναι ο πιο επιθετικός και θεωρείται κακοήθης.

• Καλόηθες μηνιγγίωμα Βαθμού Ι: Αυτός ο καλοήθης όγκος αναπτύσσεται αργά και έχει διακριτά όρια . Περίπου 78-81% των μηνιγγιωμάτων είναι καλοήθη.
• Άτυπο μηνιγγίωμα Βαθμού ΙΙ : Περίπου 15-20% των μηνιγγιωμάτων είναι άτυπα , δηλαδή τα κύτταρά τους δεν είναι φυσιολογικά. Τα άτυπα μηνιγγιώματα δεν είναι ούτε καλοήθη ούτε κακοήθη, αλλά μπορούν να γίνουν κακοήθη. Επίσης τα Βαθμού ΙΙ μηνιγγιώματα έχουν την τάση να υποτροπιάζουν και να μεγαλώνουν γρηγορότερα.
• Κακόηθες ή Αναπλαστικό μηνιγγίωμα Βαθμού ΙΙΙ : Το κακόηθες ή αναπλαστικό μηνιγγίωμα είναι ένας επιθετικός όγκος εγκεφάλου που έχει την τάση να διηθεί κοντινά τμήματα του εγκεφάλου. Περίπου 1-4% των μηνιγγιωμάτων είναι κακοήθη.

Διάγνωση

Η διάγνωση μπορεί να τεθεί από :

• Ιατρικό ιστορικό : Αυτό περιλαμβάνει ερωτήσεις για τα συμπτώματα του ασθενούς  καθώς και για το ατομικό και οικογενειακό του ιστορικό.
   
• Νευρολογική εξέταση : Γίνεται έλεγχος της όρασης , της ακοής , της ισορροπίας , του συντονισμού , των αντανακλαστικών και των ανώτερων νοητικών λειτουργιών και της μνήμης.

• Απεικονιστικός έλεγχος : Η αξονική και μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου χρησιμοποιούνται  για την διάγνωση των μηνιγγιωμάτων τα οποία έχουν ξεχωριστά απεικονιστικά χαρακτηριστικά. Ένα από αυτά είναι η επαφή τους με την μήνιγγα του εγκεφάλου και η πίεση επί του εγκεφάλου.
   

• Ιστολογική διάγνωση : Η βιοψία του όγκου θέτει την διάγνωση και καθορίζει τον ιστολογικό βαθμό του μηνιγγιώματος.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση ενός μηνιγγιώματος εξαρτάται από:

• Την εντόπιση.
• Από το αν είναι καλόηθες ή κακόηθες .
• Από την γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς και την προτίμησή του για κάποια από τις προτεινόμενες θεραπείες.

Παρακολούθηση

Ή παρακολούθηση συνιστάται σε  τακτικό έλεγχο του ασθενούς με μαγνητική τομογραφία για ένα μηνιγγίωμα το οποίο  ανευρίσκεται τυχαία  και δεν προκαλεί συμπτώματα . Αν το μηνιγγίωμα αυτό φαίνεται να μεγαλώνει ή να προκαλεί συμπτώματα τα οποία μπορεί να χειροτερεύουν τότε θα πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Χειρουργείο

Η πιο κοινή χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ενός μηνιγγιώματος είναι η κρανιοτομία. Αυτή η επέμβαση περιλαμβάνει μία τομή στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής και την αφαίρεση ενός οστικού  τμήματος του κρανίου. Στη συνέχεια ο νευροχειρουργός  αφαιρεί το μηνιγγίωμα διατηρώντας ανέπαφο τον εγκέφαλο, επανατοποθετεί το οστό και κλείνει την τομή.  Συνήθως το χειρουργείο είναι η μόνη αντιμετώπιση που χρειάζεται και  ο ασθενής στη συνέχεια παρακολουθείται  τακτικά με μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου για την έγκαιρη διάγνωσή του σε περίπτωση υποτροπής ή αύξησης υπολειμματικού όγκου που δεν αφαιρέθηκε στο χειρουργείο για να μην προκληθεί βλάβη στον εγκέφαλο.

Η κλινική μας διαθέτει μακρόχρονη και μεγάλη  εμπειρία στην αντιμετώπιση  μηνιγγιωμάτων και ιδιαιτέρως  μηνιγγιωμάτων της βάσης του κρανίου που αποτελούν και την πιο δύσκολη  κατηγορία όσον αφορά στην χειρουργική τους αντιμετώπιση.

Ακτινοθεραπεία

Ακτινοθεραπεία ονομάζεται  η χρήση ακτινοβολίας για την καταστροφή κυττάρων ενός όγκου . Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μηνιγγιώματα που συμπεριφέρονται ως κακοήθη λόγω εντόπισης . Δηλαδή , μπορεί ο όγκος να μην είναι κακοήθης από ιστολογικής άποψης , όμως η εντόπισή του είναι επικίνδυνη. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ένα μηνιγγίωμα που περιβάλλει την καρωτίδα.   Η ακτινοθεραπεία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί μετεγχειρητικά σε περίπτωση υπολειμματικού μηνιγγιώματος βάσης κρανίου το οποίο δεν είναι εφικτό να αφαιρεθεί πλήρως λόγω δύσκολης θέσης που εξορισμού έχουν αυτά τα μηνιγγιώματα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η εξωτερική ακτινοβολία εγκεφάλου ή η στερεοτακτική ακτινοχειρουργική.